Cài đặt bộ từ điển StarDict trong Ubuntu

Tài liệu này duợc phấn phối theo giấy phép bản quyền GNU/FDL
http://www.gnu.org/licenses/fdl.html
Ubuntu
Vu Ðỗ Quỳnh
(vdquynh@gmail.com)
Hà Nội
tháng 05/2007
Mục lục
Lời giới thiệu……………………………………………………………………………2
Buớc 1 : Dùng Add/Remove dể cài StarDict………………………………..2
Buớc 2 : Tải xuống và cài dặt các bộ từ diển cho StarDict…………….5
Một số liên kết hữu ích…………………………………………………………….10
Giấy phép sử dụng tài liệu này………………………………………………….10

Bạn có thể tải dạng PDF (Có cả hình ảnh tại http://c3ld.vn.refer.org/IMG/pdf/install_stardict_vi.pdf)

Lời giới thiệu
StarDict là một phần mềm tra cứu từ, hỗ trợ nhiều ngôn ngữ, da hệ diều hành (Unix/Linux, Windows,
v.v.) và duợc phấn phối theo giấy phép bản quyền GNU/GPL.
Cài dặt StarDict khong khó, thậmchí rất dễ khi dùng một hệ diều hành GNU/Linux nhu Ubuntu.
Muốn dùng StarDict, dầu tiên phải cài phần mềm tra cứu StarDict, và sau dó phải cài thêm các bộ từ
diển dã duợc tải xuống riêng từ internet.
Trong bài này chúng tôi minh họa việc cài dặt StarDict và các bộ từ diển Việt-Pháp, Pháp-Việt, Anh-
Việt, Việt-Anh, dùng một máy tính dã cài bản phân phối GNU/Linux Ubuntu 7.04 (Feisty Fawn).
Buớc 1 : Dùng Add/Remove dể cài StarDict
Muốn cài phần mềm mới trong Ubuntu, bạn phải có quyền “sudo”, tức là quyền thực hiện những
công việc liên quan dến quản trị hệ thóng. Nếu bạn có quyền “sudo”, việc dầu tiên là tìm phần mềm
StarDict trong các kho phần mềm dã duợc khai báo cho Ubuntu. Trên bảng diều khiển, bạn mở thực
don Applications (Ứng dụng), chọn Add/Remove dể khởi dồng chuong trình cài/bỏ phần mềm và
hiển thị cửa sổ nhu sau :
Trong cửa sổ chính, bạn hãy dặt các tùy chọn nhu sau :
●
Chọn hiển thị tất cả các phần mềm : “Show : All available applications”
●
Ở cột bên trái, noi hiện thị các loại phần mềm, chọn tất cả các loại phần mềm : “All”
Hình 1: Chuong trình Add/Remove cho phép cài dặt và bỏ các phần mềm một cách rất dễ dàng trong Ubuntu

Gõ từ ‘stardict’ trong vùng thông tin dể tìm kiếm phần mềm (“Search”), sau một thời gian ngắn sẽ
hiển thị kết quả tìm kiếm là “StarDict – Tra cứu từ” trong khung bên phải, phía trên, còn trong
khung bên phải phía duới sẽ hiển thị phần mô tả phần mềm StarDict và trang nhà web củaphần mềm.
Ðể cài dặt phần mềm StarDict, bạn chỉ cần dánh dấu ô vuông bên cạnh tên của phần mềm trong
khung phía trên và ấn con chuột vào nút dã ghi “Apply” hoặc “Áp dụng” ở phía duới của cửa sổ giao
diện, sẽ hiển thị cửasổ giao diện sau dây (hình 2) :
Lúc này bạn sẽ có co hội dổi ý kiến và hủy bỏ việc
cài dặt StarDict, hoặc tiếp tục cài dặt bằng cách ấn
vào nút dã ghi “Áp dụng” một lần nữa. Lúc dó hệ
thống sẽ hỏi mật mã của bạn dể kiểm tra bạn có
quyền ‘sudo’ hay không.
Nếu có, hệ thống sẽ tải xuống 2 gói phần mềm là
“stardict-common_2.4.8-1_all.deb”
và
“stardict_2.4.8-1_i386.deb”, tổng cộng là 1.046
KB.
Nếu bạn dã có sẵn hai gói phần mềm trên, bạn có
thể bỏ qua quá trình cài dặt dùng “Add/Remove”
dể cài trực tiếp hai gói phần mềm thông qua dòng
lệnh trong một cửa số thiết bị Terminal :
Tuy nhiên, nếu bạn dùng “Add/Remove”, bạn sẽ có thêm lợi ích là hệ thống sẽ biết StarDict dã duợc
cài dặt và phải duợc tiếp tục giữ khi nào bạn sẽ thực hiên nâng cấpphiên bản của Ubuntu.
3 / 10
Hình 2: Sau khí ấn nút Áp dụng (Apply), truớc khi cài dặt thật sự, hệ
thống sẽ hỏi bạn một lần nữa cho chắc chắn. Nếu muốn cài dặt bạn
sẽ phải ấn nút Áp dụng một lần nữa.
Hình 3: Hệ thống chỉ cần tải 2 gói phần mềm dể
cài StarDict, tổng cộng khoảng 1 MB,
$ sudo dpkg -i stardict-common_2.4.8-1_all.deb
$ sudo dpkg -i stardict_2.4.8-1_i386.deb

Sau khi tải xong các gói phần mềm, hệ thống sẽ thực hiện cài dặt tự dộng :
Sau khi dã cài dặt xong, hệ thống sẽ thông báo biết.
Bình thuờng hệ thống sẽ bổ sung thêm một tiết mục
vào thực don “Ứng dụng” (“Applications”), dể dễ
khởi dộng phần mềm StarDict. Trong ví dụ này là qua
thu mục “Công cụ bổ sung” (“Accessories”).
4 / 10
Hình 4: Sau khi tải xong, hệ thống tự dộng cài các gói phần mềm…
Hình 5: Quá trình cài dặt StarDict dã kết thúc và thành công khi cửa sổ
này xuất hiện.
Hình 6: Hệ thống sẽ tự dộng bổ sung một tiết
mục vào các thực don ứng dụng.
Buớc 2 : Tải xuống và cài dặt các bộ từ diển cho StarDict
Ðể tải các bộ từ diển, bạn phải truy cập vào trang web http://stardict.sourceforge.net/
và ấn vào siêu liên kết dã ghi “Dictionaries” (http://stardict.sourceforge.net/Dictionaries.php) dể xem

Để download từ điển nhanh các bạn có thể vào server của VNOSS
http://people.vnoss.net/pub/stardict/

Hình 7: Từ trang web stardict.sourceforge.net, bạn có thể tải xuống các bộ từ diển khi ấn vào siêu liên kết
Dictionaries.
Hình 8: Sau khi vào trang Dictionaries, bạn phải chọn siêu liên kết ghi tên ‘Misc’ dể dến trang liên kết dến các
bộ từ diển tiếng Việt.
Tên từ diển
Tên gói phần mềm
Dung luợng tệp tải xuống
Việt-Pháp
stardict-dictd_viet-phap-2.4.2.tar.bz2
1,7 MB
Ðể cài các từ diển, mở một cửa sổ Terminal (Thiết bị cuối) và gõ lệnh “sudo nautilus” dể có thể giải
nén các tệp với quyền của nguời siêu dùng “root”.
Dùng Nautilus, bạn có thể dến vị trí chứa các tệp từ diển dã tải xuống. Bạn chọn một tệp từ diển và
kích nhanh 2 lần dể mở nó trong phần mềm giải nén củaGNOME là “File Roller”.
Mỗi tệp chứa một thu mục, ví dụ “stardict-dictd_anh-viet-2.4.2”,trong dó có chứa 3 tập tin.
Hình 9: Trong cửa sổ thiết bị cuối, dùng lệnh “ls -l” cho thấy thu mục ‘/usr/share/stardict/dic’,
noi dể chứa các bộ từ diển, thuộc sở hữu của nguời siêu dùng ‘root’
Hình 10: Sau khi mở Nautilus với tu cách Nguời siêu dùng ‘root’, bạn có thể di
chuyển sang thu mục của bạn, dến vị trí bạn dã luu lại các tệp từ diển dã tải xuống từ
internet.
Bạn chỉ cần chọn tên thu mục trên, ấn vào nút giải nén “Extract” và, trong cửa sổ giao dịch, xác dịnh
vị trí giải nén trong hệ thống tập tin là thu mục “/usr/share/stardict/dic/”.
Bạn có thể giữ nguyên các thông số mặc dịnh chủa phần mềm giải nén sau khi dã xác dịnh vị trí dể
giải nén (“Location:”) là thu mục “/usr/share/stardict/dic/”. Tuy nhiên, nếu bạn quen dùng dòng lệnh
trong thiết bị cuối, bạn có thể nhanh chóng giải nén và chuyển các bộ từ diển vào vị trí thích hợp chỉ
cần dùng 2 dòng lệnh nhu sau :

Bạn chỉ cần ấn nhanh 2 lần vào tệp nén dể mở nó với phần mềm nén/giải nén File
Roller. Lúc dó bạn sẽ thấy nội dung chỉ bao gồm một thu mục mà trong dó có chứa thêm 3
tệp nữa.
Dùng phần mềm giải nén với tu cách Nguời siêu dùng ‘root’,
bạn có thể thoải mãi giải nén các tệp từ diển vào vị trí cần thiết là
‘/usr/share/stardict/dic/’
Bạn có thể cài dặt bao nhiêu bộ từ diển cung duợc, sau dó bạn có thể dùng phần mềm StarDict dể
quản lý cácbộ từ diển theo yêu cầu dùng hay không dùng.
Ðể dùng StarDict, bạn mở thực don Ứng dụng (“Applications”), chọn Công cụ bổ sung
(“Accessories”), chọn Stardict dể hiển thị cửa sổ giao dịch của StarDict.

$ sudo tar -xjvf stardict-dictd_phap-viet-2.4.2.tar.bz2
$ sudo mv stardict-dictd_phap-viet-2.4.2 /usr/share/stardict/dic/

Cửa sổ giao dịch của StarDict gồm 3 khu chính : vùng nhập từ cần tra cứu ở phía trên ; khung cột bên
trái dể hiển thị các từ theo thứ tự ABC gần gủi với từ dang muốn tra cứu ; khung vuông chính dể hiển
thị các dịnh nghia hoặc kết quả dịch từ dã tiềm kiếm. Ô vuông dã dánh dấu ở duới, bên trái, bên cạnh
”Quét từ” sẽ bật khả nang tra từ tự dộng khi làm nổi bật lên một từ bất kỳ trong các ứng dụng khác
nhau.
Khi ấn vào nút “Quản lí từ diển”, bạn có thể chọn các từ diển cần bật lên (dã dánh dấu vào ô vuông) hoặc không cần dùng dến (bỏ dấu trong ô vuông). Bạn cung có thể xác dịnh uu tiên tra cứu loại từ
diển nào truớc. Mọi thay dổi trong mục quản lý từ diển sẽ duợc áp dụng sau khi dóng và khởi dộng
lại StarDict. Ðặc biệt phải dóng cả biểu tuợng StarDict nằm tren bảng diều khiển của Desktop
Ubuntu.
Tuy nhiên nếu bạn muốn khai thác dầy dủ các chức nang của StarDict và tự tạo ra các bộ từ diển theo
yêu cầu, bạn nên dọc thêm các tài liệu huớng dẫn trên trang web của StarDict tại
http://stardict.sourceforge.net/Documentation.php.
Một số liên kết hữu ích
●
Trang web của Ubuntu : http://www.ubuntu.com/
●
Trang web của StarDict: http://stardict.sourceforge.net/
●
Trang web của James Nguyễn, có các từ diển tiếng Việt dùng cho StarDict :
http://james.dyndns.ws/index.php
●
Trang của dự án “The Free Vietnamese Dictionary Project” : http://www.informatik.uni-
leipzig.de/duc/Dict/
●
Trang của dự án “Trung tâm Linux và phần mềm tự do cho sự phát triển Việt Nam” (C3LD) :
http://hanoi.centre-linux.org/
●
http://www.echip.com.vn/echiproot/html/2006/285tt/stardict.html: Trang của tạp chí eChip
chỉ dẫn về các dùng StarDict, dặc biệt với HÐH Windows.
Giấy phép sử dụng tài liệu này
Tài liệu này duợc phân phối theo giấy phép GNU/FDL
1
, có nghiã bạn có thể sử dụng, sao chép, phân
phối lại và sửa lại nội dung của tài liệu này với diều kiện là bạn phải công nhận tác giả của tài liệu
gốc là ông Vu Ðỗ Quỳnh (vdquynh@gmail.comhoạc vdquynh@yahoo.com) và bạn phải phân phối
lại tài liệu này và các tài liệu xuất phát từ tài liệu này theo giấy phép GNU/FDL.
1 GNU Free documentation licence (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html)
10 / 10
Hình 17: Khi ấn phải vào biểu tuợng StarDict, có
thể dóng hẳn StarDict hoặc tắt/bật chức nang quét
từ (auto-scanning).